Câu chuyện của Cải mả bắt đầu khi từng người trong gia tộc họ Đỗ liên tiếp gặp những chuyện không may một cách lạ lùng. Nhà thờ tổ do người em út Đại (Hoàng Mèo) trông coi bị cháy, khiến vợ chồng anh kẻ trật chân, người gãy tay. Chị ba Chánh (Kiều Trinh) thì suýt bị một tài xế ngủ gật tông chết. Vợ của anh hai Quang (Thúy Hạnh) cũng suýt bị quạt trần rơi trúng. Con gái Quang là Yên (Thiên An) thì thấy kính nứt, chậu cây chết khô, mơ thấy máu và nghe ai đó gọi tên mình giữa đêm.
Đại và Chánh bèn liên lạc với Quang nhằm mong anh sớm về quê cải táng/ cải mộ/ bốc mộ cho gia tiên. Bốn anh em Quang - Minh (Thạch Kim Long) - Chánh - Đại cho rằng họ liên tục gặp xui rủi là do họ chưa đủ thành tâm nên bị ông bà trách móc. Vậy thực tế thì chuyện cải táng này là như thế nào?
Những hoạt động liên quan đến khai quật mồ mả là một trong số yếu tố đặc trưng ở thể loại kinh dị phương Đông nhưng chưa từng được khai thác trên màn ảnh Việt. Dưới lớp đất dày là trùng trùng điệp điệp bí mật chưa ai biết đến. Thế nên, việc đào bới, di dời mồ mả là “khung sườn” cho các câu chuyện ly kỳ, gây tò mò với người xem bằng những nét văn hóa - tín ngưỡng.
Theo dõi tác phẩm của Thắng Vũ, song song với việc khai thác về mồ mả, tôi không khó để nhận ra những khái niệm đậm chất kinh dị dân gian như: ma lai, ma giấu bụi tre, ma giấu bụi chuối, ma gọi tên... được lồng ghép theo suốt chiều dài phim. Ấn tượng nhất là cách nhà sản xuất mang đến những cảnh tượng tâm linh đậm nét văn hóa dân tộc như quy trình cải táng được tái hiện chân thật, cuốn hút.
Đó là phân cảnh đắt giá nhất của Cải mả, khi tôi và khán giả thấy thầy phong thủy (Lê Huỳnh) làm lễ cải táng cho gia tiên nhà họ Đỗ. Ở đây, cải táng, hay còn gọi sang cát, là việc đào huyệt mộ cũ lên, nhặt hài cốt, lau rửa sạch sẽ rồi chôn lại ở một vị trí mới.
Tiếp theo, thầy sẽ chuẩn bị thêm các vật dụng như hoa cúc khô, vải áo bọc cốt, tiền cổ, đá thạch anh, ngũ vị hương, thất bảo để rửa xương cốt; còn quế thơm đun nước để lau chùi quách… Lễ bốc mộ thường diễn ra vào ban đêm hoặc rạng sáng để xương cốt không bị đen do gặp phải ánh nắng Mặt trời chiếu xuống. Tôi nhớ mãi quang cảnh âm u với sấm chớp và gió lốc khi thầy làm lễ, tạo cảm giác lạnh lẽo.
Nói cách khác, cải táng là “thay áo mới cho người chết”, là một phong tục tập quán truyền thống lâu đời ở Việt Nam và các nước Á Đông. Đây cũng là cách thể hiện lòng hiếu nghĩa, kính trọng đối với người đã khuất và mong muốn họ được an yên của con cháu.
Trong tác phẩm, phần vàng chôn chung với tổ tiên họ Đỗ bị ai đó lấy mất, còn các rễ cây cũng buộc chặt lấy các cỗ quan tài khiến cho việc cải mộ gặp khó khăn. Theo hướng tâm linh, Ông Bà không được an giấc vì bị những thế lực âm quấy phá. Còn nhìn trên khía cạnh thực tế, rõ ràng cũng đã có kẻ động tay vào trước, tham lam lấy đi vàng bồi táng.
Cải mả là nét chấm phá về văn hóa tâm linh Việt Nam. Ekip thực sự đầu tư vào phần nội dung khi khai thác tỉ mỉ về tập tục cải mộ cùng nhịp phim nhanh, nhiều kịch tính. Với diễn xuất từ dàn diễn viên có thực lực, kinh nghiệm, “đứa con tinh thần” của Thắng Vũ tạo cảm giác ớn lạnh ở những trường đoạn rợn người, bí ẩn.
Cải mả có suất chiếu sớm từ 29-30.10.2025 và công chiếu Toàn Quốc từ 31.10.2025.
* Bài viết của Nga Cao chia sẻ tại box Phim Việt
Facebook - bình luận