Cô độc - Lối sống tao nhã của người trí tuệ và sự bình thản sâu sắc

Cô đơn làm người ta è dè, còn cô độc khiến người ta mạnh mẽ. Tôi nhận ra rằng, chúng ta thường lầm lẫn cô đơn, cô độc với nhau. Nhưng thực ra những từ này có sự khác biệt rất lớn. Trong đó “cô độc” là một cảnh giới cực cao khó ai có thể đạt được. 

1. Người càng ưu tú thì càng có khả năng đạt được sự bình thản trong tâm hồn

Frank Kafka (tác giả của truyện ngắn nổi tiếng “Hóa Thân”) lúc còn là một nhân viên bán bảo hiểm, sau ca làm thường mang một hộp cơm đến gian phòng nhỏ nhất nằm ở phía cuối con ngõ, rồi viết các sản phẩm của mình. Ông từ chối giao tiếp với tất cả mọi người, chỉ chú tâm vào viết và viết, cho đến thật khuya mới trở về nhà. Sự cô độc, không phải bị bỏ rơi mà là thiếu tâm giao, không được thấu hiểu. Tuy nhiên người cô độc thật sự sẽ không nói mình cô độc. Càng cô độc, càng ưu tú .

Mộc Tâm – họa sĩ, nhà văn nổi tiếng người Trung Quốc, được nhận vào làm giáo viên tại trường trung học nổi tiếng ở Hàng Châu năm 23 tuổi. Đãi ngộ ở đây vô cùng tốt, lại được cấp một căn hộ lớn, phía sau nhà là một hồ bơi rộng để thư giãn sau giờ làm việc. Tuy nhiên, dù được đãi ngộ như thế, Mộc Tâm lại chỉ làm một năm rồi đi ẩn cư ở núi Mạc Can. Ông đem theo một rương sách lớn, một chiếc mũ, một đôi hài và một chiếc túi, đến đỉnh núi tĩnh lặng, thưa thớt để làm điều chẳng một ai có thể ngờ đến.

Trong căn nhà hoang đổ nát, ông đã dán một câu nói của tiểu thuyết gia người Pháp Flaubert: “Sự rộng lớn của nghệ thuật đủ để chiếm lĩnh một người”. Vào ban ngày, khi mặt trời vừa mọc đồng thời cũng là khoảng thời gian ông vừa thức dậy để đọc sách. Và đêm đến, thì ông lại viết những tác phẩm của mình dưới những ngọn nến. Gió đông giá buốt thay nhau đập vào cửa sổ, tuyết bay lất phất, trời lạnh thấu xương. Ông đun nước, pha một tách trà, rồi lại không ngừng đọc sách.

Mộc Tâm cô độc, tuy nhiên vì sự cô độc biệt lập với thế giới con người này mà mọi phút giây đều là sự thách thức, mọi bước đi đều là khai phá chân lý, từ đó mới sáng tác nên rất nhiều tác phẩm đi vào lòng người. 6 năm sau, ông xuống núi với hơn 100 truyện ngắn, tiểu thuyết, cùng vô số bức tranh thủy mặc.

“Không có sự cô độc tương xứng, thì không có sự bình thản trong nội tâm” – Arthur Schopenhauer. Đúng vậy, những gì một người có thể thực hiện được trong cô độc sẽ quyết định rằng họ có phải là người ưu tú hay không. Càng tài giỏi xuất sắc thì họ càng biết cách tránh tất cả các loại tương tác xã hội vô nghĩa trong cuộc sống. Sau khi ở cùng những người khác, họ rất tỉnh táo nhận thức được rằng, sự vĩ đại của bản thân bắt nguồn việc một mình trong cô tịch. Đó là vinh quang hiển hách nhất. 

2. Người càng cô độc, tâm hồn càng sâu sắc, phong phú

“Trong nhân gian có một hương vị gọi là sự tao nhã” – Tô Đông Pha. Những tháng ngày sung túc và êm đềm không thể bồi dưỡng nên một tâm trí lạc quan, rộng mở, hay có thể cam chịu sóng gió của đời người. Sự trưởng thành thực thụ là cần hòa hợp và sống tốt với nỗi cô độc. Đó là con đường tự rèn luyện chính mình. Tận hưởng sự cô độc, chúng ta mới xứng đáng có được tự do.

Lựa chọn cô độc là để sống một cuộc đời tỉnh thức. Có những người từ khi sinh ra, vốn dĩ đã cô độc. Chỉ là cách ta đối mặt với việc này khác nhau mà thôi. Khi đứng trước sự cô độc, Tư Mã Thiên đã phớt lờ tất cả những lời nhạo báng mà suy ngẫm một mình, vì thế nên mới viết ra bộ “Sử ký Tư Mã Thiên” vang danh thiên hạ. 

Khi đối mặt với sự cô độc, Diệp Vấn đã bỏ qua các tranh cãi mà cứ kiên trì một mình tập luyện Vịnh Xuân Quyền, từ đó khám phá ra nhiều điều tuyệt diệu của võ học Trung Hoa. Một mình trong cô độc, Lý An đã bỏ qua tất cả những đồn đại mà đơn độc sáng tạo, và sau đó đã làm nên tác phẩm kinh điển như “Ngọa Hổ Tàng Long”.

Kết: Con người càng hiểu biết, càng truy cầu cao thì càng cô độc. Cô độc và cô đơn không giống nhau. Cô đơn khiến tôi hoảng loạn còn cô độc giúp tôi mạnh mẽ. Bởi vì kiên trì với niềm tin trong lòng sẽ luôn luôn là bộ dạng chân thật nhất, và tốt nhất của chúng ta. Hi vọng qua bài viết này, tôi đã chỉ ra những điểm khác biệt quan trọng giữ cô độc và cô đơn, từ đó bạn sẽ sống một cuộc đời tốt hơn dù chỉ có “một mình”.

* Bài viết của Trương Di chia sẻ tại box Cafe Danner