Ngành công nghiệp điện ảnh đã trải qua nhiều biến động mạnh mẽ kể từ khi xuất hiện đại dịch COVID-19. Trong năm 2020, nhiều rạp phim đã phải đóng cửa, các giải thưởng và liên hoan phim quốc tế phải tạm hoãn, nhiều dự án bom tấn vì thế cũng không thể ra rạp đúng lịch hẹn. Điều đó phần nào khiến cho thói quen xem phim của khán giả cũng thay đổi hoàn toàn.
Ảnh hưởng của COVID-19 đến nền điện ảnh thế giới
Các rạp chiếu phim liên tiếp đóng cửa vì đại dịch COVID-19 khiến cho doanh thu phòng vé toàn cầu thiệt hại đến hàng tỷ USD. Theo thống kê, tính đến tháng 3/2020, chỉ riêng ngành công nghiệp điện ảnh Trung Quốc đã lỗ 2 tỷ USD vì phải đóng cửa tất cả các rạp chiếu phim trong dịp Tết Nguyên Đán. Tại Bắc Mỹ cũng ghi nhận con số doanh thu phòng vé cuối tuần thấp nhất, kể từ năm 1998.
Tác phẩm có doanh thu cao nhất năm 2020 là bộ phim chiến tranh mang màu sắc sử thi The Eight Hundred của Trung Quốc. Song, con số thu về chỉ là 468 triệu USD toàn cầu. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2007, phim có doanh thu cao nhất trong năm không vượt qua con số 1 tỷ USD. Năm 2020 cũng là năm đầu tiên mà phim có doanh thu cao nhất năm không thuộc về Hollywood.
>>Xem thêm: America: The Motion Picture: Phim hoạt hình "bệnh bựa" về nước Mỹ
Để tìm cách bù lỗ, các nhà sản xuất đã cố gắng phát hành sản phẩm của mình lên các dịch vụ VOD - Video on Demand (truyền hình theo yêu cầu) như Netflix, Go, DisneyPlus, Hulu,… Hãng Warner Brothers đã thông báo rằng tất cả các bộ phim của họ trong năm tới sẽ được chiếu trực tuyến trên HBO Max cùng ngày phát hành tại rạp. Disney cũng quyết định phát hành bom tấn Mulan, Black Widow và một số phim khác đồng thời tại các rạp và trên Disney Plus.
Với mức chi phí “thuê phim” có giá gần 700 nghìn đồng, cao hơn rất nhiều nếu so với việc mua vé ra rạp xem phim, nhưng Disney vẫn thu được một lượng lớn khán giả đăng ký theo dõi những tác phẩm bom tấn khi mà họ không thể đến rạp vì đại dịch, hoặc thậm chí do các rạp phim xung quanh khu vực của họ sinh sống đã đóng cửa.
Xu hướng này đem lại nhiều hiệu ứng tích cực. Chẳng hạn như, các tác phẩm điện ảnh độc lập có nhiều cơ hội để được tiếp cận đến đông đảo khán giả hơn. Các dịch vụ VOD cũng liên tục đầu tư để giới thiệu được những tác phẩm có chất lượng, nhằm tạo dựng thương hiệu.
Sự bùng nổ của các tác phẩm VOD và ứng dụng xem phim trực tuyến trả phí (streaming)
Nếu như ngày trước, khán giả Việt Nam chỉ tiếp cận phim thông qua rạp chiếu hay… phim lậu, thì kể từ sau mùa dịch năm 2020, lượng người đăng ký xem Netflix, AppleTV Plus đã tăng lên đáng kể. Không dừng lại ở đó, nhiều gia đình mạnh tay mua thêm các gói xem phim truyền hình và điện ảnh trên các app thuần Việt như FPTPLAY, GalaxyPlay, VieON, KeengMovie hay thậm chí là những ứng dụng của xứ Trung như WeTV, iqiyi, Mango… Với các fan cứng cuồng điện ảnh, họ còn tìm cách để đăng ký và đổi IP để xem được các ứng dụng quốc tế nhưng chưa có mặt trên AppStore Việt Nam, như DisneyPlus, HBO, Hulu…
Giờ đây, chỉ cần ở nhà với laptop, điện thoại hay chiếc TV thông minh, hoặc giàu có hơn thì là chiếc máy chiếu cho ra màn hình to từ 80 - 150 inch, người xem đã thoải mái đắm mình vào thế giới phim ảnh với hàng trăm nghìn tựa phim từ cũ đến mới, từ kinh điển đến bom tấn.
Cũng vì thế, hãng Amazon không ngại chi 200 triệu USD để sản xuất phim The Tomorrow War với sự tham gia của Chris Pratt theo đề tài khoa học viễn tưởng kết hợp hành động chiến đấu quái vật ngoài hành tinh. Bộ phim gây sốt vì chất lượng kỹ xảo xịn xò, xứng đáng để xem ở màn ảnh rộng.
>>Xem thêm: The Tomorrow War: Cuộc chiến du hành thời gian
Khác biệt một chút, HBO đã trình chiếu Justice League phiên bản Snyder Cut trên ứng dụng của mình, không quên bán bản quyền cho hầu hết các app thuần Việt để người Việt Nam có thể xem với chất lượng 4K, phụ đề Việt chuẩn chỉnh. Dĩ nhiên, cảm giác xem một bom tấn siêu anh hùng ở nhà làm giảm đi giá trị chất lượng của tác phẩm, nhưng vẫn đỡ hơn là ngồi chờ bản lậu mờ căm để xem, đúng không?
>>Xem thêm: The Outsider: Khi “Joker” làm giang hồ Nhật
Hàng loạt tựa phim như A Quiet Place 2, Black Widow, The Conjuring 3… đều lũ lượt chui vào các ứng dụng streaming toàn cầu. DisneyPlus có thể gọi là kẻ thức thời khi đầu tư riêng hẳn những loạt Tv Series về các siêu anh hùng trong vũ trụ điện ảnh Marvel, như Falcon and the Winter Soldier hay gần đây nhất là Loki đang gây sốt ở Việt Nam và thế giới.
Hàng loạt phim điện ảnh cũng đang có kế hoạch sẽ phát hành song song bản VOD với chiếu rạp hòng cứu vãn doanh thu, đưa phim tiếp cận với lượng lớn người xem khi mà dịch COVID-19 vẫn chưa ổn định trên trái đất.
>>Xem thêm: Loki tập 5: Xuất hiện phiên bản cá sấu Loki
Điện ảnh thế giới sẽ ra sao sau khi COVID-19 kết thúc
Câu hỏi đặt ra là, liệu sau khi COVID-19 kết thúc mọi thứ có trở lại như bình thường? Nhiều người lo ngại rằng ngành công nghiệp điện ảnh sẽ không bao giờ quay trở lại được như bình thường trước đây, nhất là trước sự phát triển quá lớn mạnh và đầy ưu ái của VOD và các ứng dụng streaming phim.
Tại thời điểm này, điện ảnh thế giới đã có những tín hiệu đáng mừng. Các rạp chiếu phim ở New York và Los Angeles đã được mở cửa trở lại để phục vụ khán giả. Một số phim bom tấn như Godzilla vs. Kong đã kịp ra mắt tại rạp. Liên hoan phim Cannes trở lại sau một năm bị hoãn vì dịch.
Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 đã thực sự thay đổi cách chúng ta xem phim. Văn hóa thưởng thức điện ảnh của khán giả đã hoàn toàn khác trước và khó thể trở lại bình thường như chưa có gì xảy ra. Rõ ràng rằng, nếu chỉ là đôi ba tháng xem phim tại gia, dân chúng sẽ vẫn háo hức đến rạp ngay khi mở cửa. Thế nhưng câu chuyện 1 năm hay 2 năm lại khác hẳn, khi mọi người đã quen với việc ở nhà bật Netflix, Amazon Prime hay vô số ứng dụng khác để xem phim. Đúng như câu slogan của nhiều app: Cả thế giới điện ảnh trong ngôi nhà bạn. Chẳng thiếu thứ gì, họa chăng là tốn thêm xíu thời gian để chờ phim có mặt trên VOD hay streaming app.
Trả lời phỏng vấn của Variety, nhà phê bình phim Peter Debruge cho rằng theo kinh nghiệm của ông thì còn lâu điện ảnh thế giới mới trở lại được như trước. Nhà báo Richard Rushfield của tờ The Ankler cũng đồng tình khi khẳng định rằng: “Điều sẽ không bao giờ xảy ra là việc các bộ phim bom tấn chỉ được chiếu tại rạp như một tài sản độc quyền”.
Nhiều bộ phim lớn tìm cách hoãn lịch chiếu để tránh đại dịch như Fast And Furious 9, Eternals hay No Time To Die. Riêng No Time To Die, phần mới nhất trong loạt phim về 007 đã từ chối lời đề nghị lên đến 600 triệu USD từ Netflix chỉ để chiếu tại rạp theo cách truyền thống.
>>Xem thêm: Young Royals: Câu chuyện tình lãng mạn của hoàng tử và gã thường dân
Đây là một nước cờ khá mạo hiểm của các nhà phát hành khi sự thật là đại dịch vẫn còn đấy. Trong trường hợp thua lỗ, cuối cùng phim cũng sẽ được đưa lên VOD để ra mắt với khán giả. Điều này phần nào cho thấy sức mạnh của các dịch vụ VOD so với rạp phim trong bối cảnh COVID-19 hoành hành.
Rõ ràng sự khác biệt của xem phim tại nhà và ra rạp là quá dễ thấy. Cho dù bạn giàu có sở hữu máy chiếu xịn xò có giá hàng trăm triệu đồng cùng dàn âm thanh vòm Dolby Atmos hay thậm chí có cả một phòng chiếu riêng, thì cảm giác vẫn không thể sướng bằng xem phim bom tấn tại rạp. Độ hoành tráng, cảm hứng và cả hiệu ứng từ các khán giả xung quanh sẽ khiến bạn sống thực sự trong một thế giới điện ảnh, để đắm chìm trong từng thước phim chỉn chu.
Bên cạnh đó, mức doanh thu tại rạp và VOD - streaming app là hoàn toàn khác nhau. Để tránh lỗ, nhiều nhà làm phim bấm bụng đưa phim lên nền tảng trực tuyến khi không thể chờ đợi được nữa, nhưng về lâu về dài, với số tiền doanh thu khó đạt kỷ lục như chiếu tại rạp, nhà sản xuất sẽ phải cân nhắc. Hoặc là chúng ta khó lòng xem được những tác phẩm được đầu tư hàng trăm triệu USD mà thay vào đó là “thắt lưng buộc bụng” cho tương xứng với doanh thu chiếu mạng.
Tóm lại là, khi COVID-19 kết thúc, cần phải có thêm một thời gian nữa thì khán giả mới có thể quay trở lại thói quen xem phim ở rạp. Các dịch vụ VOD vẫn sẽ phát triển mạnh mẽ với những sản phẩm tốt, chất lượng phục vụ người xem. Rất có thể việc khán giả được thưởng thức bom tấn trên mạng cùng lúc với rạp phim sẽ không còn. Song, chuyện điện ảnh thế giới quay trở như trước là một điều khá xa vời.
Tuy vậy, khán giả chính là những người sẽ cứu vãn tình thế, nếu như khi rạp phim được mở cửa, bom tấn chiếu rạp, chúng ta vẫn đến để trải nghiệm bộ phim, để gặp gỡ bạn bè, để bàn luận xôm tụ, để sống trong cái không khí náo nhiệt của rạp chiếu bóng… Chính hành động của bạn sẽ quyết định tương lai của điện ảnh thế giới, quyết định vận mệnh của thị trường phim chiếu rạp. Sẽ rất tiếc nếu như rạp phim chỉ còn là ký ức của GenZ, và con cháu sau này không biết đến thú vui đầy tốn kém nhưng xứng đáng này.
>>Xem thêm: Alice in Borderland: Sự sụp đổ của nhân tính
*Bài viết của Phúc Logic gửi về DienAnh.Net.
Cùng "hóng" những tin tức nóng sốt , cập nhật từng phút từng giây tại fanpage DienAnh.net
Facebook - bình luận